Στόχος της Θεματικής Ενότητας (Θ.Ε.) ΕΛΛ418 είναι να οδηγήσει στην εξοικείωση των φοιτητών με ένα από τα σπουδαιότερα πεδία συνει­σφοράς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, αυτό της πολιτικής. Κατά τους ιστορικούς χρόνους της ελληνικής αρχαιότητας (1η χιλιετία π.Χ., ιδίως το διάστημα από την Αρχαϊκή ως την Ελληνιστική περίοδο) έλα­βαν χώρα ορισμένες από τις σημαντικότερες πολιτικές εξελίξεις στην ανθρώπινη ιστορία. Οι εξελίξεις αυτές αφορούν τόσο το πεδίο της πο­λιτικής σκέψης όσο και αυτό της πολιτικής δράσης και πολιτειακής συ­γκρότησης. Σε ό,τι αφορά την πολιτική σκέψη, το έργο στοχαστών, όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, παραμένει μέχρι σήμερα θεμε­λιώδες σημείο αναφοράς για την πολιτική θεωρία και φιλοσοφία. Μετα­ξύ πολλών άλλων θεμάτων, οι κορυφαίοι αυτοί στοχαστές ασχολήθη­καν και με το ζήτημα της πολιτεια­κής οργάνωσης των ελληνικών πόλεων-κρατών. Εκκινώντας από τις σκέψεις τους, η Θ.Ε. εστιάζει ιδιαίτερα στη σημαντικότερη ίσως μελέτη περίπτωσης όσον αφορά την αρχαία ελληνική πολιτική και πολιτειακή συγκρότηση, που είναι η αρ­χαία αθηναϊκή δημοκρατία. Περαιτέρω, η Θ.Ε. θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της και την ενεργό πολιτική δράση μεγάλων ηγετών της αρχαίας Ελλάδας. Μέσα από τους βίους των σπουδαίων αυτών ηγετι­κών μορφών φωτίζεται η σύνθετη σχέση ανάμε­σα στις κοινωνικές δο­μές και την ενεργό δράση μεμονωμένων ατόμων, καθώς και το πολιτι­κό πνεύμα της κάθε εποχής, στην οποία έζησαν οι σημαντικές αυτές προσωπικότητες. Η Θ.Ε. ΕΛΛ418 χωρίζε­ται σε δύο Υποε­νότητες: την 1η Υποενότη­τα (Πολιτική σκέψη στην αρ­χαία Ελλάδα) και την 2η Υποε­νότητα (Πολιτική δράση στην αρ­χαία Ελ­λάδα).

Με την επιτυχή ολοκλήρωση της Θεματικής Ενότητας κάθε φοιτήτρια/φοιτητής θα εί­ναι σε θέση:

Γνώση (Knowledge)

• Να περιγράφει τις βασικές ιδέες που εμπεριέχονται σε μείζονα έργα της αρχαίας πολιτικής φιλο­σοφίας, όπως είναι η Πολιτεία του Πλάτωνα και τα Πολιτικά του Αριστοτέλη.
• Να εντοπίζει τα χαρακτηριστικά των διαφορετικών μορφών πολι­τειακής οργάνωσης στον αρ­χαίο ελληνικό κόσμο.
• Να περιγράφει τους βασικούς θεσμούς της αρχαίας αθηναϊκής δη­μοκρατίας.
• Να αναγνωρίζει τα σημαντι­κότερα αρχαιολογικά κατάλοιπα που συνδέονται με τους θεσμούς της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατί­ας.
• Να κατονομάζει τα κυριότερα ορόσημα στους βίους των με­γάλων ανδρών της ελληνικής αρ­χαιότητας που εξετάζονται στην ύλη της Θ.Ε.

Κατανόηση (Comprehension)

• Να κατανοεί τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες, μέσα στις οποίες αναπτύχθηκε η πολιτική αντίληψη στοχαστών, όπως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και ο Ξενοφώντας.
• Να συνειδητοποιεί το ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο της δικής μας ανάγνωσης και πρόσληψης των πολιτικών ιδεών των αρχαί­ων Ελλήνων στοχαστών.
• Να κατανοεί τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, μέσα στις οποίες αναπτύχθηκε η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.
• Να αντιλαμβάνεται τις έννοιες της δομής και της ενεργού δράσε­ως, καθώς και τη σημασία τους για τη μελέτη των πολιτικών φαι­νομένων.
• Να συνειδητοποιεί το ρόλο των μεγάλων ηγετικών προσωπικο­τήτων για τη διαμόρφωση του γε­νικότερου πνεύματος της κάθε εποχής.

Εφαρμογή (Application)

• Να αξιοποιεί τις γνώσεις σχετικά με την αρχαία ελληνική πολιτι­κή φιλοσοφία προκειμένου να αξιολογεί πολιτικές ιδέες του πα­ρελθόντος, αλλά και του παρόντος.
• Να αξιοποιεί το γνωστικό υπόβαθρο σε ό,τι αφορά τα πολιτεύ­ματα των αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών, προκειμένου να αποτιμά τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διαφόρων πο­λιτειακών μορφών.
• Να χρησιμοποιεί τις γνώσεις σχετικά με το βίο και το ρόλο με­γάλων ανδρών της αρχαιότητας για να αξιολογεί την επίδραση της ατομικής ενεργού δράσεως στην ιστορική εξέλιξη των κοινω­νιών.
• Να χρησιμοποιεί τις πρωτογενείς πηγές και τη δευτερεύουσα βι­βλιογραφία που υποδεικνύεται στο μάθημα ως εργαλεία για την απάντηση συγκεκριμένων ερευνητικών ερωτημάτων.
• Να εφαρμόζει άρτια τους κανόνες και τις αναγνωρισμένες με­θόδους συγ­γραφής ακαδημαϊκής εργασίας.

Ανάλυση (Analysis)

• Να αναλύει συστηματικά τις ιδέες που περιλαμβάνονται σε μεί­ζονα έργα της αρχαίας πολιτικής φιλοσοφίας, όπως είναι η Πολι­τεία του Πλάτωνα και τα Πολιτικά του Αριστοτέλη.
• Να κρίνει την πολιτική αποτίμηση των αρχαίων πολιτευμάτων από τους σύγχρονους στοχαστές με βάση την πραγματική ιστο­ρική επιτυχία ή αποτυχία τους στο πλαίσιο του αρχαίου ελληνι­κού κόσμου.
• Να συγκρίνει εποικοδομητικά τις διάφορες κατηγορίες τεκμηρί­ων (ιστορικών, αρχαιολογικών, φιλολογικών) σχετικά με τα πολι­τεύματα των αρχαίων ελληνικών πόλεων-κρατών.
• Να αναλύει την κοινωνική και πολιτική λειτουργία των διαφόρων θεσμών της αρχαίας αθη­ναϊκής δημοκρατίας.
• Να κρίνει το βίο και την πολιτεία των μεγάλων δημοσίων αν­δρών της αρχαιότητας μέσα στο πλαίσιο των εκάστοτε ιστορι­κών συνθηκών.

Σύνθεση (Synthesis)

• Να προσδιορίζει με ουσιαστικό τρόπο τη σχέση πολιτικής σκέψης και πολιτικής δράσης στο πλαίσιο του αρχαίου ελληνι­κού κόσμου.
• Να συνθέτει με εποικοδομητικό τρόπο τις πληροφορίες και τα δεδομένα διαφορετικών επιστη­μών (π.χ. ιστορίας, αρχαιολογί­ας, φιλοσοφίας, κλασικής φιλολογίας) που εμπλέκονται στη με­λέτη των αρχαίων ελληνικών πολιτικών φαινομένων.
• Να επιδεικνύει ικανότητα σύνθεσης των επιστημονικών πληρο­φοριών προς το σκοπό της συγ­γραφής ακαδημαϊκών εργασιών με κριτικό πνεύμα.

Αξιολόγηση (Evaluation)

• Να αντιλαμβάνεται τη σημασία της διεπιστημονικής έρευνας των αρχαίων πολιτικών φαινο­μένων και τη συμβολή των επιστημών της αρχαίας ιστορίας, της αρχαιολογίας, της φιλοσοφίας και της κλασικής φιλο­λογίας.
• Να αποτιμά τη σημασία της αρχαίας ελληνικής σκέψης για την πολιτική θεωρία και φιλο­σοφία όλων των εποχών.
• Να εντάσσει εποικοδομητικά τη συζήτηση περί των αρχαίων ελ­ληνικών πολιτευμάτων σε σύγ­χρονους προβληματισμούς για τις διάφορες πολιτειακές μορφές και τα πλεονεκτήματα και μειονε­κτήματά τους.
• Να αξιολογεί κριτικά τη σημασία των μεγάλων ηγετικών προσω­πικοτήτων της ελληνικής αρ­χαιότητας για την πολιτική, ιστορι­κή και κοινωνική εξέλιξη.