ΠΠΑ523: Δίκαιο του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας

Η Θεματική Ενότητα ΠΠΑ523 «Δίκαιο του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας»  περιλαμβάνει δύο θεματικές υποενότητες, το Δίκαιο του Πολιτισμού (Πολιτιστικό Δίκαιο) και το Δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Δίκαιο της Λογοτεχνικής και της Καλλιτεχνικής Ιδιοκτησίας).

Το Δίκαιο του Πολιτισμού καλύπτει το νομικό καθεστώς μνημείων, ακινήτων και κινητών καθώς και την έρευνα, προστασία, έκθεση και χρήση μνημείων.

Η Θ.Ε. εξετάζει, επίσης, το Δίκαιο των μουσείων και το νομικό καθεστώς προστασίας των πολιτιστικών αγαθών, με έμφαση στα μέτρα αντιμετώπισης των αδικημάτων του Δικαίου του Πολιτισμού. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουν τα νομικά μέτρα κατά της αρχαιοκαπηλίας και του φαινομένου της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών, με έμφαση στην Κύπρο και στην Ελλάδα.

Το Δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας εξετάζει την έννοια των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ιδίως τα δικαιώματα του δημιουργού και τις ειδικές ρυθμίσεις για εφαρμογές της πληροφορικής καθώς και για τις άδειες Creative Commons (CC).

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση της Θεματικής Ενότητας οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

Γνώση

• Γνωρίζει τις βασικές αρχές του δικαίου των μνημείων.
• Γνωρίζει τις βασικές αρχές που διέπουν το δίκαιο των μουσείων
• Γνωρίζει τις βασικές αρχές που διέπουν το δίκαιο προστασίας πολιτιστικών αγαθών.
• Γνωρίζει τις βασικές αρχές που διέπουν το δίκαιο προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας.
• Γνωρίζει την ύπαρξη και την κατά χρόνο εξέλιξη του Δικαίου του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ως προς τις εθνικές και τις διεθνές πηγές του δικαίου.
• Γνωρίζουν βασικές αρχές του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για τον πολιτισμό στην Κύπρο και στην Ελλάδα.
• Γνωρίζουν βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου για τον πολιτισμό.

Κατανόηση

• Αντιλαμβάνεται την ύπαρξη και την κατά χρόνο εξέλιξη του Δικαίου του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ως προς τις εθνικές και τις διεθνείς πηγές του δικαίου.
• Αντιλαμβάνεται την ύπαρξη καθώς και τις εθνικές και τις διεθνείς πηγές του Δικαίου των Μουσείων, ως ενός επιμέρους κλάδου του Δικαίου του Πολιτισμού.
• Αντιλαμβάνεται την ύπαρξη καθώς και τις εθνικές και τις διεθνείς πηγές του Δικαίου προστασίας πολιτιστικών αγαθών, από εγκληματικές ενέργειες, ως ενός επιμέρους κλάδου του Δικαίου του Πολιτισμού.
• Αντιλαμβάνεται την ύπαρξη και την κατά χρόνο εξέλιξη του Δικαίου της Πνευματικής Ιδιοκτησίας ως κλάδου του δικαίου.
• Κατανοεί τις ιδεολογικές παραμέτρους της εθνικής και διεθνούς πολιτιστικής νομοθεσίας.
• Κατανοεί τους παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχία ή στην αποτυχία συγκεκριμένων περιπτώσεων εφαρμογής του δικαίου σε πολιτιστικά αγαθά.

Ανάλυση

• Αναλύει σε επιμέρους κλάδους και θεματικές περιοχές και εξηγεί τις έννοιες και τους θεσμούς του Δικαίου του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
• Αναλύει το θεσμικό πλαίσιο για τα δημόσια μουσεία και τα ιδιωτικά και να ταξινομείτε τις έννοιες και τις κατηγορίες των μουσείων.
• Ταξινομεί τα μέτρα (αντεγκληματικής) προστασίας των πολιτιστικών αγαθών.  
• Αναλύει και ταξινομεί τα στοιχεία που ορίζουν την έννοια του έργου πνευματικής ιδιοκτησίας και τις συνήθεις εκφάνσεις αυτών των στοιχείων.
• Αναλύει τις παραμέτρους μελετών περίπτωσης (πραγματικών ή προσομοιώσεων) εφαρμογής του δικαίου του πολιτισμού.
• Αναλύει διαφορετικά νομικά κείμενα ώστε να επιλέξει τα πιο κατάλληλα για την αντιμετώπιση εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών προβλημάτων.

 Εφαρμογή

• Συγκρίνει τα νομικά καθεστώτα των ακινήτων μνημείων και κινητών μνημείων με έμφαση στις παραμέτρους των αρχαίων και των νεότερων μνημείων.
• Εφαρμόζει το περιεχόμενο του Δικαίου των Μνημείων για το χαρακτηρισμό, οριοθέτηση και προστασία των μνημείων και τη διενέργεια αρχαιολογικών ερευνών πεδίου.
• Εφαρμόζει το περιεχόμενο του Δικαίου των Μνημείων για ενεργητικές και παθητικές πολιτικές σε σχέση με αυτά (κίνητρα αναγνωρίσεως, απαλλοτρίωση).
• Εφαρμόζει το περιεχόμενο του Δικαίου προστασίας πολιτιστικών αγαθών σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
• Εφαρμόζει το περιεχόμενο του Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας στα παραδοσιακής μορφής έργα πνευματικής ιδιοκτησίας και σε εφαρμογές της πληροφορικής, όπως προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και βάσεις δεδομένων.
• Εφαρμόζει το περιεχόμενο του Δικαίου του Πολιτισμού και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας σε ανακύπτοντα σχετικά ζητήματα.
• Εφαρμόζει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων που μπορεί να αντιμετωπίσουν στο πλαίσιο πολιτιστικών θεσμών.

Σύνθεση

• Συνθέτει στοιχεία από επιμέρους κανόνες και θεσμούς του Δικαίου των Μνημείων για να δημιουργήσει ρεαλιστικά σχήματα, όπως αρχαιολογικές ανασκαφές ή δυναμικά σχήματα, ή χαρακτηρισμός ενός σύγχρονου κινητού πράγματος σε νεότερο ακίνητο μνημείο.
• Συγκρίνει τα διοικητικά μέτρα προστασίας των πολιτιστικών αγαθών με τα ποινικά.
• Συνθέτει στοιχεία από επιμέρους κανόνες και θεσμούς του Δικαίου προστασίας πολιτιστικών αγαθών για να δημιουργεί ρεαλιστικά σχήματα, όπως για την πρόληψη εγκληματικών ενεργειών σε βάρος μουσείων.
• Συνθέτει στοιχεία από επιμέρους κανόνες και θεσμούς του Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας ως προς τα πνευματικά δικαιώματα των φωτογράφων ή δυναμικά σχήματα, όπως οι άδειες Creative Commons (CC). 
• Συγκρίνει τα νομικά καθεστώτα του πνευματικού δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικού δικαιώματος, ιδίως του καλλιτέχνη – ερμηνευτή.
• Εφαρμόζουν τις γνώσεις τους για να λύσουν ασκήσεις προσομοίωσης με αναφορά την Κύπρο και την Ελλάδα.
• Εφαρμόζουν το διεθνές δίκαιο για την αντιμετώπιση ζητημάτων που άπτονται των πολιτιστικών δικαιωμάτων.
• Συνδυάζουν τα διαφορετικά επίπεδα δικαίου για τη διατύπωση έγκυρων νομικά επιχειρημάτων για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων ή προσομοιωμένων περιπτώσεων.
• Συγκρίνουν το διεθνές με το εθνικό δίκαιο για τον πολιτισμό.

Αξιολόγηση

• Αποτιμά τη σημασία του περιεχομένου του Δικαίου των Μνημείων και κρίνει τις σχετικές αποφάσεις και πρακτικές, με γνώμονα αρχές όπως η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και αναγκαιότητες όπως η καταπολέμηση του διεθνούς λαθρεμπορίου αρχαιοτήτων.
• Αποτιμά τη σημασία του περιεχομένου του Δικαίου των Μουσείων και κρίνει τις σχετικές αποφάσεις και πρακτικές, με γνώμονα αρχές όπως η προστασία (διατήρηση και ανάδειξη) της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Αποτιμά τη σημασία του περιεχομένου του Δικαίου προστασίας πολιτιστικών αγαθών, ιδιαίτερα για Κράτη με σημαντική πολιτιστική κληρονομιά όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, και κρίνει τις σχετικές αποφάσεις και πρακτικές, με γνώμονα αρχές όπως η προστασία (διατήρηση και ανάδειξη) της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• Αποτιμά τη σημασία του περιεχομένου του Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας και κρίνει τις σχετικές αποφάσεις και πρακτικές, με γνώμονα αρχές όπως η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού και το δικαίωμα στην πληροφόρηση ιδίως στο πλαίσιο της Κοινωνίας της Πληροφορίας.
• Αξιολογούν τις πιθανότητες επιτυχίας ή αποτυχίας της ακολουθούμενης νομικής διαχείρισης ενός πολιτιστικού ζητήματος, και προτείνουν προληπτικά μέτρα.