ΠΠΑ511: Πολιτισμός και Πολιτισμικές Σπουδές

Η Θ.Ε. χωρίζεται σε πέντε υποενότητες.

Η πρώτη υποενότητα (3 εβδομάδες) παρουσιάζει την ιστορική συγκρότηση του επιστημονικού πεδίου των πολιτισμικών σπουδών. Εξετάζει το περιεχόμενο των εννοιών ‘πολιτισμός’ και ‘κουλτούρα’ κατά τη διάρκεια των τελευταίων δυο αιώνων και παρουσιάζει συνοπτικά τις διαφοροποιήσεις των εννοιών αυτών έως σήμερα.

Η δεύτερη υποενότητα (3 εβδομάδες) πραγματεύεται τις έννοιες πολιτισμική μνήμη και εθνική ταυτότητα και τους τρόπους που συνδέονται μεταξύ τους και με την κουλτούρα. Εξετάζεται το φαινόμενο του ρομαντισμού ως προς την επίδραση που άσκησε  στις προαναφερόμενες έννοιες τόσο διεθνώς, όσο και ειδικότερα στην Κύπρο και στην Ελλάδα.

Η τρίτη υποενότητα (3 εβδομάδες) ασχολείται με τη σχέση του πολιτισμού, της καλλιτεχνικής παραγωγής και της κουλτούρας με την εξουσία, πολιτική και θρησκευτική. Διερευνά τον ρόλο του θεσμού των παραγγελιών κατά το παρελθόν και τον ρόλο του στη διαμόρφωση επίσημων πολιτικών και θρησκευτικών θέσεων, ιδεολογιών και αφηγήσεων. Κατά συνέπεια, θέτει προβληματισμούς στο ζήτημα της υποκειμενικής αφήγησης της ιστορίας και του παρελθόντος, εν γένει.

Η τέταρτη υποενότητα (2 εβδομάδες) εστιάζει και αναλύει το απορρέον φαινόμενο της άμεσης και έμμεσης λογοκρισίας και του ρόλου του στην διατήρηση και διαμόρφωση της πολιτισμικής μνήμης και ταυτότητας.

Τέλος η πέμπτη υποενότητα (2 εβδομάδες) εξετάζει το νόημα και τη διάκριση μεταξύ υψηλής και μαζικής κουλτούρας, σχολιάζει κοινωνιολογικά φαινόμενα και συμπεριφορές και εντάσσει τη διάκριση στο ιστορικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο της μεταβιομηχανικής εποχής.

Η Θεματική Ενότητα εστιάζει συγκεκριμένα:

• Στην ιστορική τεκμηρίωση και ανάλυση των εννοιών κουλτούρα και πολιτισμός.
• Στη διερεύνηση των όρων συλλογική μνήμη και ταυτότητα, πολιτισμική μνήμη και ταυτότητα, εθνική μνήμη και ταυτότητα και στις αλληλεπιδράσεις τους.
• Στο ρόλο του ρομαντισμού στη συγκρότηση των παραπάνω εννοιών στον ευρωπαϊκό χώρο και ειδικότερα στην Κύπρο και στην Ελλάδα.
• Στις αλληλεπιδράσεις και, συχνά, συγκρούσεις της πολιτισμικής παραγωγής με φορείς εξουσίας και στον ρόλο των συγκρούσεων στη διαμόρφωση κυρίαρχων ιδεολογημάτων.
• Στη σημασία και στο ρόλο της λογοκρισίας στον χώρο του πολιτισμού.
• Στις συνέπειες της υποκειμενικής πρόσληψης και ερμηνείας εννοιών όπως η συλλογική μνήμη και ταυτότητα στη διαμόρφωση κουλτούρας.
• Στην κατανόηση των όρων υψηλή τέχνη και μαζική κουλτούρα και στις κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους με τις οποίες συνδέονται.

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Μετά την ολοκλήρωση της Θ.Ε. θα είστε σε θέση να:

Γνώση

• Γνωρίζετε το περιεχόμενο και τις διακρίσεις των εννοιών πολιτισμός, κουλτούρα και τέχνη.
• Εξοικειωθείτε με τους ιστορικούς όρους συγκρότησης του πεδίου των Πολιτισμικών Σπουδών.
• Κατανοείτε τον ρόλο της συλλογικής (πολιτισμικής και εθνικής) μνήμης στον τρόπο διαμόρφωσης και ερμηνείας ιστορικών και πολιτικών φαινομένων.
• Αντιλαμβάνεστε τους τρόπους αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτιστικής παραγωγής, πολιτισμικού παρελθόντος και πολιτικής εξουσίας.
• Γνωρίζετε το ιστορικό πλαίσιο δημιουργίας της ελληνικής και κυπριακής πολιτισμικής ταυτότητας

Κατανόηση

• Διακρίνετε και συγκρίνετε τις προσλήψεις των εννοιών κουλτούρα και πολιτισμός σε διαφορετικούς εθνικούς χώρους.
• Κατανοείτε τους συσχετισμούς μεταξύ διαμόρφωσης πολιτισμικών ταυτοτήτων και πολιτικών φαινομένων.
• Κατανοείτε τον ρόλο της λογοκρισίας στη δημιουργία συλλογικής μνήμης.
• Εξηγείτε τους τρόπους με τους οποίους το πολιτισμικό παρελθόν (πολιτιστική κληρονομιά) δημιουργεί κοινωνικούς συμβολισμούς που επηρεάζουν την προβολή και διάδοσή του.
• Κατανοείτε και τεκμηριώνετε επιστημονικά τους τρόπους με τους οποίους η καλλιτεχνική και πολιτισμική παραγωγή εν γένει εμπλέκεται με θέματα εξουσίας και αυθεντίας.

Ανάλυση

• Αναλύετε τεκμηριωμένα τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του πολιτισμικού παρελθόντος, της παραγωγής σύγχρονης κουλτούρας και των τεχνών.
• Διερευνάτε επιστημονικά τις ερμηνείες της πολιτισμικής (συλλογικής) μνήμης και τους συσχετισμούς της με την εθνική ταυτότητα, ειδικά στην κυπριακή και στην ελληνική τρέχουσα ιστορική πραγματικότητα.
• Αναλύετε τεκμηριωμένα τις συνέπειες της λογοκρισίας ως διαδικασία μνήμης και λήθης.
• Αναλύετε τις σχέσεις μεταξύ διαχείρισης του παρελθόντος, πολιτιστικής παραγωγής στο παρόν και πολιτικής εξουσίας.
• Συγκρίνετε και αναλύετε τους μηχανισμούς δημιουργίας υψηλής τέχνης και μαζικής κουλτούρας.

Εφαρμογή

• Εφαρμόζετε τις διακρίσεις των εννοιών πολιτισμός, κουλτούρα και τέχνη στα ανακύπτοντα ζητήματα της πολιτιστικής επικαιρότητας.
• Εφαρμόζετε τις γνώσεις σας συντάσσοντας επιστημονικό θεωρητικό λόγο.
• Χρησιμοποιείτε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές για την διατύπωση επιχειρημάτων σε συγκεκριμένα ερευνητικά προβλήματα.
• Εφαρμόζετε τις γνώσεις σας σε θέματα πολιτισμού και εξουσίας ώστε να κατανοήσετε τα φαινόμενα της σύγχρονης ιστορικής πραγματικότητας.
• Εφαρμόζετε τις γνώσεις σας για να κατανοήσετε κοινωνιολογικές και πολιτικές διακρίσεις μεταξύ της υψηλής τέχνης και της μαζικής κουλτούρας.

Σύνθεση

• Συνθέτετε τα δεδομένα σας προκειμένω να συντάξετε και να δομήσετε θέσεις σε επιμέρους θέματα πολιτισμού, κουλτούρας και τεχνών.
• Καταθέτετε τεκμηριωμένες προτάσεις για τη σύγχρονη κυπριακή και ελληνική πολιτισμική ταυτότητα και τη διαχείριση μνήμης.
• Αναπτύσσετε κριτικό λόγο γύρω από τη σχέση πολιτισμικής παραγωγής, πολιτισμικών φαινομένων και πολιτικών συνθηκών και ιδεολογιών.
• Συνθέτετε κριτικά και τεκμηριωμένα τα επιχειρήματά σας προκειμένου να υποστηρίξετε τον ρόλο της λογοκρισίας στην πολιτιστική διαχείριση.
• Συνθέτετε κριτικό, εμπεριστατωμένο και ώριμο θεωρητικό λόγο σε θέματα που άπτονται της πρόσληψης των τεχνών και της συγκρότησης συλλογικής ταυτότητας.

Αξιολόγηση

• Χρησιμοποιείτε επιστημονικά επιχειρήματα και στηρίζετε θεωρητικές προτάσεις όσον αφορά σύγχρονες θεωρητικές αντιλήψεις στον χώρο του πολιτισμού, της κουλτούρας και των τεχνών.
• Προσεγγίζετε κριτικά τα θέματα πολιτισμικής μνήμης και εθνικής ταυτότητας.
• Επιχειρηματολογείτε σε θέματα σχέσεων πολιτισμικής παραγωγής, τέχνης και κουλτούρας και πολιτικής εξουσίας.
• Προσεγγίζει κριτικά με γραπτό και προφορικό επιστημονικό λόγο θέματα κοινωνιολογικών διακρίσεων στη διαχείριση, παραγωγή και προβολή πολιτιστικών προϊόντων.
• Αξιολογείτε τον ρόλο της πολιτισμικής μνήμης και της εθνικής ταυτότητας και τη σχέση της με την πολιτική πραγματικότητα στον κυπριακό και στον ελληνικό χώρο.